This week another fragment of the tv-series The Fascination on research by scholars and scientists of the University of Amsterdam. The fragment below is about music cognition and is questioning the common definition of music as being (structured) sound.Friday, August 01, 2008
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
On 13 Dec 2008, at 18:53, Jan Delcour wrote:
ReplyDeleteOp de website van de Music Cognition Group staat een tekst die begint met: "Muziek is geen geluid. Muziek is de manier waarop we luisteren naar geluid, zoals de componist John Cage ons al in de jaren zestig duidelijk maakte." Uit het vervolg begrijp ik wel waarom u op deze manier begint, maar ik meen dat je aan zo'n soort definitie niets hebt omdat het lijkt of de fysica van geluid niet van belang is; daardoor kan je de verwerking van het geluid door de hersenen eigenlijk ook niet behandelen.
Het volledige artikel is te vinden als [1]. De stelling 'Muziek is geen geluid' is bewust wat provocatief gesteld. Ik werk dat idee verder uit in een boek wat ik momenteel aan het afronden ben. Daar schrijf ik iets als:
"De definitie van muziek als trillingen in de lucht, met hun bijzondere verhoudingen en structuur die wij interpreteren als muziek, zaait eigenlijk verwarring omdat het veronderstelt dat ‘geluid’ de bron, het feitelijke object, dan wel de drager van muziek is. Daar zijn nogal wat argumenten tegen in te brengen.
Ten eerste, muziek die wordt afgespeeld over een hifi installatie wordt gehoord als dezelfde muziek als die over een oude telefoon tot ons komt. Het geluid verandert dan wel in kwaliteit, maar de muziek blijft onveranderd: het heeft in beide gevallen dezelfde melodie, harmonie of ritmische structuur. (Liefhebbers van hightech geluidsinstallaties luisteren daarom ook naar meer dan de muziek alleen.) Geluid en geluidskwaliteit staan dus niet centraal in wat muziek tot muziek maakt. Met uitzondering van muziek waarin klankkleur het materiaal van de muziek vormt (zoals sommige recente elektronische muziek), zijn over het algemeen genomen de akoestische wetten die aan geluid ten grondslag liggen alles behalve informatief voor wat muziek is of zou kunnen zijn.
Ten tweede, ...
[zie 'Tussen je oren' | Uitgeverij Nieuw Amsterdam (najaar 2009)]"
Als de nadruk zo op luisteren ligt, hoe zit het dan met het maken van muziek, en hoe zit het met het beleven van muziek in je hoofd, met inbegrip van oorwurmen? Voor het maken van muziek worden immers nog heel andere gedeelten van de hersenen gebruikt dan alleen voor luisteren.
Ook dit zal nader aan de orde komen in het boek. Het hoofdidee is dat muziek 'speelt' met al onze cognitieve, fysiologische en affectieve vaardigheden. Zie [2] voor een eerste uitwerking van dat idee.
Tenslotte, de lezing zal over enkele weken beschikbaar zijn op Uitzending Gemist [3].
mvg,
Henkjan Honing
[1] http://www.ziedaar.nl/article.php?id=207
[2] http://www.hum.uva.nl/mmm/abstracts/honing-2008a.html
[3] http://player.omroep.nl/?aflID=8152280